พระแท่นบรรทม

สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ใช้เมื่อเสด็จมาประทับแรมเพื่อบำเพ็ญพระราชกุศล ศึกษาและปฏิบัติที่เป็นบุญบ่อยครั้ง ณ วัดอินทรารามจึงสันนิษฐานว่าพระแท่นองค์นี้เป็นพระแท่นบรรทมซึ่งสร้างด้วยไม้โดยใช้ไม้กระดาน 2 แผ่นประกบมีขนาดโดยรวมกว้าง 1.70 เมตรยาว 3.05 เมตรสูง 0.68 เมตรมีลูกกรงงาช้างโดยรอบ แกะสลักลวดลายเครือเถาดอกพุดตานอย่างสวยงามวิจิตรบรรจง ขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุของกรมศิลปากร เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2492 ปัจจุบันตั้งอยู่ในวิหารน้อย ของวัดอินทราราม

พระโกศโถ

อันที่จริงคำว่าพระโกศจะอยู่ด้านในใช้คู่กับพระลองซึ่งอยู่ด้านนอก แต่เรามักจะเรียกรวมว่า พระโกศ ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ มีโกศโถใบหนึ่งซึ่งได้มาจากกระทรวงวังในอดีต พอจะอธิบายจากการสรุปความจากหนังสือเรื่อง ตำนานพระโกษฐ์และหีบศพบันดาศักด์ กรมพระสมมตอมรพันธุ์ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัตติวงศ์ช่วยกันเรียบเรียงความว่า “สมัยรัชกาลที่ 1 ถือว่าเป็นโกศเก่าแก่ ลวดลายและฝีมือทำรุ่นเดียวกับโกศแปดเหลี่ยม น่าเชื่อว่าพระโกศโถและพระโกศแปดเหลี่ยมทั้งสองนี้สร้างขึ้นแต่ครั้งกรุงธนบุรี แต่ส่วนที่เป็นมงกุฏอย่างชฎาละครคงทำทีหลัง” จากคำสันนิษฐานดังกล่าวเป็นหลักฐานที่มีพอเชื่อได้ ณ ขณะนี้ แต่ควรมีการศึกษาค้นคว้าต่อไป

พระโกศโถนี้การการแกะสลักไม้เป็นลายกาบซ้อนกัน 3 ชั้น ภายในกาบประดับด้วยลายรักร้อยก้านแยก เมื่อเปรียบเทียบบกับลายรดน้ำบนตู้พระธรรม พบว่าลายแบบนี้ใช้มาแต่ก่อนจนถึง รัชกาลที่ 3 โกศโถนี้นับว่ามีรูปทรงงดงามมาก อีกทั้งเป็นโกศที่มีความเก่ากว่าพระโกศพระลองใบอื่น ๆ และ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเคยสันนิฐานว่า คงทำให้ใช้ขึ้นในงานพระเมรุ สมัยกรุงธนบุรี และใช้มาจนถึงรัชกาลที่1 อาจรวมถึงงานพระบรมศพสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีด้วยก็เป็นได้ ปัจจุบันพระโกศโถนี้จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร